Een Lean overheid? Het kan!

Lees in deze post de lessen die wij trokken uit het boek “Een Lean overheid”.

Titel: Een Lean overheid
Auteurs: Paul Huguenin, David Binnerts, Harrie van Gestel

Ookal zijn ambtenaren meestal geen trendzetters, lean bij de overheid slaat toch aan

Wij lopen altijd vijf jaar achter op het bedrijfsleven”, “Als de overheid eraan begint, zal de hype waarschijnlijk allang voorbij zijn”, “Een Lean overheid is een mooie droom” of “Lean six sigma en de overheid, zie je het al voor je?”.

Zomaar een paar uitspraken van mijn contacten uit de overheid. Wat mij betreft een misplaatst minderwaardigheidscomplex. Overheidsorganisaties zijn misschien niet altijd trendzetters, maar vrijwel de meeste ambtenaren zijn net zo vatbaar voor verbetermogelijkheden die Lean Six Sigma aanreikt als het bedrijfsleven. Het invoeren van Lean Management bij overheden is daarom zeker actueel, maar vraagt ook om een aangepaste aanpak.

Een Lean overheid in 76 pagina’s

Drie Nederlandse adviseurs hebben besloten dit onderwerp uit te diepen in het boekje “Een Lean overheid”. De term ‘boekje’ kun je in deze context vrij letterlijk nemen. Het telt slechts 76 bladzijden, inclusief inhoudsopgave en nawoord. Je leest het dan ook in een avondje uit, wat ik zelf overigens als een verademing beschouw tussen alle Engelstalige literatuur van honderden pagina’s dik. In het boek bespreken de auteurs tien principes van Lean voor overheidsorganisaties. Deze zijn losjes gebaseerd op de vijf principes die Womack en Jones al in de jaren ’90 introduceerden in o.a. hun standaardwerk “Lean thinking”

Leuke voorbeelden om een beeld te krijgen bij een Lean overheid

Hoewel de inhoud qua Lean Six Sigma en Lean Management dus niet perse vernieuwend is, zit de kracht van het boek in de praktijkervaring en voorbeelden die de auteurs geven. De geïntroduceerde principes zijn niet baanbrekend, maar de praktijkvoorbeelden zijn herkenbaar en inspirerend voor ambtenaren die aan de vooravond van een Lean implementatie staan. Ook komt hier een aantal populaire Lean instrumenten aan bod, zoals de zeven verspillingen, klantwaarde, de waardestroom analyse en de 5S-en voor een georganiseerde werkplek.

Een kritische noot

Er zijn echter ook minpunten te noemen. Na de eerste 50 bladzijden zijn de tien principes van Lean bij de overheid behandeld en zijn de leukste voorbeelden verteld. In de rest van het boek koppelen de auteurs de systeemtheorie aan Lean, introduceren zij een Lean-projectmanagement methodiek en stellen zij stellen ze tussen neus en lippen door Lean superieur aan Six Sigma. Niet alle onderwerpen in dit gedeelte zijn even goed uitgewerkt. Het lijkt er nogal met de haren bijgesleept en biedt de overheidsmanager die ‘iets met Lean wil’ doen weinig toegevoegde waarde.

Lezen of niet?
Uiteindelijk komt iedere boekbespreking neer op deze vraag: raad je me aan dit boek te lezen of niet? Door de toegankelijkheid en het beperkte aantal bladzijden zou ik dit boek aanraden aan overheidsmanagers met interesse in Lean. In korte tijd raak je geïnspireerd om aan de slag te gaan met de toegankelijke principes. De vraag hoe je dit praktisch handen en voeten geeft, blijft na lezen echter onbeantwoord. De auteurs lossen dit op door af te sluiten met enkele literatuursuggesties. Om daar een persoonlijke suggestie aan toe te voegen, een investering in een 1-daagse Yellow Belt opleiding biedt waarschijnlijk meer ‘waar-voor-je-tijd’.

Lean overheid blog

Lees hier een leuke blog over hoe lean bij gemeenten in de praktijk wordt gebracht

Ook interessant:

• Lean vs Six Sigma
• De Lean ervaring van Ron van der Plas, Green Belt
• Is Scrum het nieuwe Lean?
• Word ook Lean en Mean

Vind je dit artikel interessant? Deel het in je netwerk.