Slimmer werken,
blije klanten

Het Ishikawa Diagram, bottom-up kwaliteitsverbetering

Het Ishikawa diagram, staat ook wel bekend als het Fishbone model, of cause-and-effect diagram. Het diagram is één van de zeven basisinstrumenten voor kwaliteitsbeheersing. Met behulp van dit diagram kunnen organisaties of afdelingen specifieke problemen opsporen, zodat deze opgelost kan worden. We kijken in dit artikel waar de methode vandaan komt, hoe het werkt en waarom het waardevol is om toe te passen.

meer leren over het Ishikawa diagram

Waar komt Ishikawa diagram vandaan?

Een Japanse hoogleraar Kaoru Ishikawa werkte in 1982 bij Kawasaki. Hij merkte dat medewerkers grote frustraties ontwikkelden omdat ze zich machteloos voelden als er grote fouten opdoken. Hij ontwikkelde toen het Fishbone model (oftewel Ishikawa diagram). Als de grote fout opgedeeld wordt in kleinere oorzaken, dan is het probleem veel gemakkelijker om te overzien. Wanneer de belangrijkste oorzaken aan het licht komen, kunnen medewerkers zelf aan de slag om deze op te lossen (bottom-up). Tegenwoordig zijn organisaties steeds meer op zoek naar goed werkende bottom-up methodes. Het Ishikawa model hier heel erg relevant.

Probleem –> oplossing

Een brainstormsessie loopt vaak compleet zonder structuur. Je bent vaak lang bezig zonder er ook maar iets uit te halen. Door de brainstorm in te kaderen, met behulp van Ishikawa, kom je veel sneller tot oorzaken die je nog helemaal niet had gezien. Je maakt van de chaotische regenbui een gestructureerde brainstorm.

Hoe pas je het Ishikawa diagram toe?

De toepassing is het grootste voordeel van het model. Het is dan ook erg gemakkelijk gebruiken bij alledaagse problemen, zoals bijvoorbeeld een gerecht die mislukt, een dubbele planning of te laat komen op werk. Een Ishikawa diagram is gemakkelijk binnen drie stappen op te zetten:

  1. Je zet de probleemstelling aan de kop;
  2. Bepaal nu voor mogelijke oorzaken de belangrijkste categorieën;
  3. Bepaal voor de kleinere factoren onder welke categorieën ze passen. Dit doe je door elke keer de vragen te stellen waarom het probleem door die oorzaak ontstaat en waardoor het probleem wordt veroorzaakt.

Ishikawa diagram - 6M Fishbone Model

Zes voordelen van Ishikawa:

  • Het helpt je mogelijke oorzaken te vinden binnen processen, uitkomsten, problemen of situaties.
  • Het wordt gemakkelijk relaties te leggen tussen de verschillende oorzaken van een probleem. De ene oorzaak draagt waarschijnlijk meer bij aan het probleem dan de ander.
  • Met het model kan je gericht een oplossing bedenken die ook echt het gehele probleem oplost, in plaats van enkel een deel van het probleem.
  • Omdat het een team activiteit is zorgt het ook dat je een gezamenlijk begrip creëert.
  • Je geeft werknemers de mogelijkheid om zelf mee te werken aan de verbeteringen van het proces.
  • Het wordt veel gemakkelijker erachter te komen bij welke activiteiten verbeterprojecten gestart kunnen worden.

Het 6M Fishbone Model

Binnen het Ishikawa diagram bestaan verschillende varianten. Dit model is de meest voorkomende variant. Het 6M Fishbone model wordt vooral gebruikt binnen productiebedrijven. Je verdeelt het probleem op in verschillende oorzaken. Er worden hier zes categorieën gebruikt:

  • Methodes;
  • Machines;
  • Mensen;
  • Materialen;
  • Metingen;
  • Moeder natuur.

In bepaalde gevallen kunnen ook de categorieën Management en Onderhoud worden toegevoegd.

fishbone diagram

Gratis Ebook

Ishikawa is de perfecte methode om op een laagdrempelige manier en bottom-up grote verbeteringen te realiseren. Download ons e-book om alle 35 Lean tools te bekijken en start vandaag nog met verbeteren.

ebook lean tools

Heb je toch wat hulp nodig kan je ons altijd mailen. We helpen graag!

Meer lezen?