Slimmer werken,
blije klanten

Control chart: word bewust van je proces

Een van de tools binnen Lean Six Sigma die niet te missen is, is de control chart. Hierin staat alles over je proces, misschien zelfs meer dan waar je bewust van was.

Lean Six Sigma

Wat is een control chart?

De control chart, in het Nederlands ook wel regelkaart, is bedacht in de jaren ’20 door Walter A. Shewhart. De methode is het hart van ‘Statistical Process Control’, dit is het op statistische wijze het proces onder controle houden.
In de control chart worden trends, veranderingen of patronen in een grafiek weergeven. Hierdoor kan je zien en in de gaten houden of een proces onder controle is.

De methode uitgelegd aan de hand van een voorbeeld:

Om uit te leggen hoe de control chart werkt halen we er een voorbeeld bij. Neem bijvoorbeeld een bedrijf dat theezakjes produceert. Van alle theezakjes wordt het gewicht gemeten. Hieronder staat de bijbehorende control chart:

control chart
De middelste lijn is het gemiddelde (center line). Erboven en eronder liggen de controle limieten: Bovenaan de UCL, upper control limit en onderaan de LCL, lower control limit. Deze twee lijnen zijn de aangeven grenzen voor afwijkingen van het gemiddelde. In dit voorbeeld wegen de theezakjes gemiddeld 1,5 gram. Ze moeten minimaal 1,2 gram wegen en maximaal 2 gram.

In de grafiek zijn er twee theezakjes die boven de UCL komen. Dit zijn de ‘outliers’, deze gevallen moeten onderzocht worden.

Shewart concludeerde dat elk proces te maken heeft met variatie:

  • Soms is er binnen een proces sprake van normale variatie (common cause). Deze variatie is natuurlijk bij het proces. Deze is altijd aanwezig en moeilijk om op te sporen. Denk aan bijvoorbeeld de variatie in het gewicht van de theezakjes, de oorzaak hiervoor is waarschijnlijk omdat de theebladeren niet allemaal hetzelfde zijn. De verschillen in gewicht hier zijn acceptabel en lijken te komen door de normale variatie.
  • Daarnaast heb je ook de speciale variatie (special cause). Deze komt af en toe voor en kan het proces verstoren. Dit heeft vaak een aanwijsbare oorzaak. Bij de twee theezakjes die boven de UCL komen, en dus te zwaar zijn, is er vermoedelijk sprake van speciale variatie. Er is tijdens het proces iets gebeurd waardoor deze twee theezakjes te zwaar zijn.

Als er ‘outliers’ gevonden worden in het proces wordt er geprobeerd hier een oorzaak voor te vinden. Dit kan heel goed met Lean Six Sigma tools, bijvoorbeeld de Ishikawa diagram en ‘5x waarom’. Daarnaast is het ook belangrijk de patronen in de control chart in de gaten te houden. Misschien gebeurt de fout wel steeds bij een bepaalde medewerker of zit er een fout in de machine.

De control chart zorgt voor de informatie die je nodig hebt om op de juiste momenten in te kunnen grijpen en zelfs ‘outliers’ in de toekomst te kunnen voorspellen en tegengaan.

De control chart binnen Lean Six Sigma

Zoals op het begin al verkondigd is de control chart onderdeel van de Statistical Process Control en daarmee speelt het een grote rol in het Lean Six Sigma project.
De tool wordt zowel in de Analyze als de Controle fase van de DMAIC aanpak gebruikt. In de Analyze fase kijk je of het project wat je gaat verbeteren stabiel is. En in de Control fase ga je het te verbeteren proces monitoren en is het doel te herkennen wanneer een proces ‘out of control’ dreigt te raken.

“Shrink, shrink variation, to reduce the loss” William Edwards Deming

Wat belangrijk is om te vermelden is dat de control chart heel veel over je proces verteld, maar niet over de klanttevredenheid. De controlelimieten, de UCL en LCL, zijn statistische maatstaven. De maatstaven die de klant hanteert kunnen hier van afwijken. In de theefabriek uit het voorbeeld worden theezakjes gemaakt die variëren tussen de 1,2 en 2 gram. Maar misschien heeft de klant juist wel behoefte aan kleine theezakjes van 0,1 tot 1 gram. Als er perfecte resultaten komen uit de control chart betekent dit niet meteen dat de klant tevreden is.

Met de Lean Six Sigma streef je naar een proces dat zowel stabiel is als een die voldoet aan de behoefte van de klant. Het instrument is dus voor het eerste onmisbaar, maar voor het totaalpakket zijn meer tools nodig. Voordat je kan werken aan de klanttevredenheid is de control chart een essentiële basis. Als je niet weet wat je procesprestatie is, is deze lastig te veranderen. Na het aanpakken van de variatie, kan je deze vervolgens verbeteren aan de hand van de klantwens en zo een stabiel proces creëren dat ook nog eens voldoet aan de wensen van de klant.

Lean Six Sigma tools

Meer lezen?